اثر تیمارهای آبیاری و کود نیتروژنی بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی شوید (anethum graveolens l.)

به منظور بررسی اثر تیمارهای آبیاری و کود نیتروژنی بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی شوید (anethum graveolens l.) پژوهشی در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری پس از70، 100و 130 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) و فاکتور فرعی شامل چهار سطح کود نیتروژنی (0، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) انتخاب شدند. نتایج نشان داد که کاهش آبیاری به افزایش تعداد شاخه ثانوی منجر گردیده و روی بقیه صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه اثر معنی دار نداشت. افزایش مصرف کود نیتروژنی موجب افزایش ارتفاع و قطر ساقه شد و روی بقیه صفات مورفولوژیک اثر معنی دار نداشت. اگرچه عملکرد بیولوژیکی تحت تأثیر معنی دار تیمارهای آبیاری قرار گرفت، افزایش کاربرد کود نیتروژنی به افزایش معنی دار وزن هزاردانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بذر منجر شد و با کاربرد 40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد به دست آمد. مصرف بالاتر نیتروژن تأثیر سودمندی در افزایش این صفات نداشت. اثر متقابل آبیاری×نیتروژن روی هیچ-یک از صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار نبود. درصد اسانس گل با افزایش کم آبی کاهش یافت. بررسی روند تغییرات اسانس در سه مرحله (شیری، مومی و رسیدگی کامل دانه ها) نشان داد که دانه ها در مرحله شیری بیشترین درصد و عملکرد اسانس را داشته اند و با گذشت زمان از درصد و عملکرد اسانس کاسته می شود. افزایش کود نیتروژنی منجر به افزایش درصد اسانس گردید، به طوری که کاربرد 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار سبب تولید بیشترین درصد اسانس شد، ولی بین سه سطح 40 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنی داری وجود نداشت، بنابراین، کاربرد 40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای بهبود درصد اسانس شوید مناسب می باشد. با توجه به اینکه اثر کم آبی روی اکثر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد و اسانس معنی دار نبود، می توان نتیجه گرفت که شوید گیاهی متحمل به خشکی می باشد.